رعایت آداب و اخلاق رانندگی مهم‌تر از قوانین آن است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، یکی از معضلات شهرنشینی در کشور ما معضل ترافیک و فرهنگ رانندگی است که افزون بر مشکلات روحی و روانی آن، حوادث مرگبار و جبران‌ناپذیری نیز به بار می آورد؛ این موضوع را می‌خواهیم از نظر فقهی، اخلاقی و اجتماعی مورد بررسی قرار دهیم.
مقام معظم رهبری در بیاناتشان در دیدار جوانان خراسان شمالی، فرهنگ رانندگی در خیابان‌ها و احترام گذاشتن به قوانین آن را مورد تاکید قرار داده و از وضع موجود انتقاد کردند و با آسیب خواندن آن فرمودند: «چرا در زمینه فرهنگ رانندگی در خیابان، ما مردمان منضبطی نیستیم؟
آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در پاسخ به این سؤال به مقایسه مرکب زنده و مرکب غیر زنده پرداخت و گفت: مرکب زنده مانند شتر، اسب و الاغ خود اندکی شعور دارند، اگر هم عمل اشتباهی انجام دهند، مسؤولیت با صاحب آنها است که باید رسیدگی کند.
وی با بیان اینکه مسؤولیت خطای حیوان به عهده صاحب آن است که البته می‌گوید حیوان است و عقل ندار و از آن میزانی که باید تجاوز کرده است، از این‌رو مسؤولیت این خطا را تا حدودی می‌پذیرد و در صدد رفع مشکل برمی‌آید، افزود: اما مرکب‌های امروزی دیگر شعور و اراده ندارند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه همه ویژگی‌های مرکب‌های امروزی که ساخته دست بشر است به اراده انسان برمی‌گردد و مؤاخذه آن هم متوجه خود انسان است، گفت: برخی، مرکب‌های غیرزنده را آلت قتاله به شمار می‌آورند و صاحب آن را در هنگامی که اتفاق ناگواری رخ داده باشد، مجرم می‌دانند.
افزایش فرهنگ جامعه‌شناسی رانندگان
وی در ادامه رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی را ضروری دانست و اظهار کرد: راننده‌ای که ضوابط و مقررات راهنمایی و رانندگی را به درستی رعایت نمی‌کند، نه به خود و نه به دیگران احترام نمی‌گذارد و این فرد در هر رخدادی که سبب آسیب زدن به افراد یا قتل فردی شود، مقصر است.
آیت‌الله احمدی فقیه یزدی با بیان اینکه ضوابط راهنمایی و رانندگی با رویکرد محیط و مردم تدوین شده است، بر افزایش فرهنگ جامعه‌شناسی رانندگان تأکید کرد و افزود: کسی که راننده می‌شود باید یک مقدار جامعه‌شناسی خود را بالا برد و شناخت خود را نسبت به محیط و مردم افزایش دهد.
وی اظهار کرد: ماشین مانند حیوان که مقداری شعور، به او کمک می‌کرد و تا اتفاقی نمی‌افتاد قدمی بر نمی‌داشت و همانطور که خطایی می‌کرد جلوی اراده ما را هم می‌گرفت، نیست؛ این وسیله نقلیه درک ندارد و اگر محاسبه‌گر نباشیم و به درستی راه انتخاب نشود، خطرآفرین است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان اینکه احکام رانندگی و خطرهایی که به واسطه آن گریبانگیر مردم می‌شود، از جمله مسائل مستحدثه یعنی پدیده جدید است، گفت: پدیده جدیدی مانند رانندگی احکام خود را دارد، فرهنگ ویژه می‌خواهد و ادب و آداب خاص خود را می‌طلبد.
وی از برگزاری دوره‌های آموزشی به عنوان یکی از عواملی که سبب رانندگی بهتر و احترام بیشتر به قوانین راهنمایی و رانندگی می‌شود نام برد و اظهار کرد: یک راننده خوب همواره باید خطرها را قبل از اینکه واقع شود بشناسد و احتمال خطر را از قبل دهد؛ باید به خوب رانندگی کردن عادت کند.
رعایت آداب و اخلاق رانندگی مهم‌تر از قوانین
آیت‌الله احمدی فقیه یزدی در ادامه با اشاره به اینکه قوانین مختلفی درباره راهنمایی و رانندگی در جهان وضع شده است، اما برخی به واسطه بی‌اخلاقی از این قوانین تخطی می‌کنند، رعایت آداب و اخلاق رانندگی را مهم‌تر از قوانین ارزیابی و بر احترام به حقوق شهروندان، تنظیم سرعت در داخل و خارج شهر و احترام به قانون و قانون‌گذار تأکید کرد.
وی با بیان اینکه برخی قوانین جرأت‌های بی‌جا به افراد داده است به طوری که اخلاق رانندگی را ضایع کرده‌اند، گفت: اگر در مسائل مختلف اجتماعی و قضایی مانند بیمه، قوانینی بر محور تضمین جان انسان‌ها اتخاذ شود، از وقوع صدمات ناگوار جلوگیری شده و رانندگان بیشتر این قوانین را رعایت می‌کنند.
استاد اخلاق حوزه به نقش اخلاق در سلامت رانندگی اشاره و تصریح کرد: اگر ضوابط رانندگی با محوریت اخلاق به رانندگان آموزش داده شود، قوانین و مقررات با یک ضریب اطمینان بیشتر رعایت می‌شود و مطمئنا افرادی که اقدام به رانندگی با وسایل نقلیه می‌کنند، محتاط‌تر خواهند بود.
حکم شرعی بی‌توجهی به قوانین راهنمایی و رانندگی
وی به حکم شرعی بی‌توجهی به قوانین راهنمایی و رانندگی اشاره کرد و با بیان اینکه تکلیف انسان بر حسب فهم و قدرت بدنی او است، متذکر شد: بسیاری می‌گویند خدا نباید انسان را به واسطه فراموشی مؤاخذه کند اما آدمی که می‌داند فراموش‌کار و برایش خطا پیش می‌آید، چون مقدمات را از قبل می‌داند نباید سوار اتومبیلی که خطرناک است، شود.
آیت‌الله احمدی فقیه یزدی تصریح کرد: انسان خطاکاری که به واسطه دانستن مقدمات خطا مؤاخذه می‌شود، هرگز نمی‌تواند بگوید چون بی‌اراده خطا کردم باید من را رها کنید، چراکه سهل‌انگاری او سبب این خطا شده است، اگرچه برخی مواقع، عوامل دیگری در این سهل‌انگاری نقش دارد.
وی با بیان اینکه برخی رانندگان هنگام تصادف فورا عذر می‌آورند و خطای پیش آمده را به عهده دیگران می‌دانند، خطای راننده، خطای جاده، خطای دیگران و خطای وسیله نقلیه را توجیه‌پذیر ندانست و گفت: این وظیفه کارشناسان است که باید علت خطای پیش آمده را به دقت بررسی کنند.
وی با تأکید بر اینکه خداوند براساس حقوقی که بر عهده انسان‌ها قرار داده آنها را مؤاخذه می‌کند، گفت: همه برنامه‌هایی که با شعور و تشخیص آدمی مرتبط است، فرهنگ و آدابی دارد، از این‌رو همانطور که مستحب، واجب و مکروه در اعمال روزمره دخالت دارد بر رانندگی هم مترتب است./920/ز503/ن